Een toplocatie laten verloederen is zonde voor de betrokkenen, maar ook maatschappelijk ongewenst. Reden voor de partijen van de Utrechtse Galaxy Tower om te starten met arbitrage, meent PropertyNL-hoofdredacteur Wabe van Enk.
Afgelopen dinsdag was de zoveelste rechtszaak over de Galaxy Tower bij de Jaarbeurs in Utrecht. Het is de meest in het oog springende bouwlocatie van Nederland, maar in plaats van de geplande oplevering in 2021 wordt er alleen maar geprocedeerd. Het FD maakte een verslag van de laatste rechtszaak en constateert dat de partijen nauwelijks tot elkaar zijn gekomen. Dagelijks neemt de schade toe; schade voor de ontwikkelaar (De Lely Vastgoed), de bouwer (Ballast Nedam), de exploitant van de 317 woningen (pensioenfonds Rail & OV) en de hotelexploitant (Amrâth).
Niet aan tafel bij de rechter zit de gemeente Utrecht, die een prachtige centrumontwikkeling ziet verpauperen en minder aantrekkelijk is voor toeristen met een dichtgespijkerd hotel, en ook niet aan tafel zitten de huurders, die de Utrechtse wachtlijsten langer en langer zien worden.
Impasse doorbreken
‘We zijn het zicht op de grote zaak verloren’, constateert Amrâth-bestuurder Joris Rietveld in het FD. Hoe is deze impasse te doorbreken? Hierbij, zonder detailkennis, een voorschot op arbitrage. We roepen bij elkaar: de gestopte bouwer Ballast Nedam en Lely Vastgoed, gelieerd aan de familie Van Eijl. Giovanni van Eijl komt met z’n tweeën, want hij is én eigenaar van keten Amrâth, die in Galaxy een hotel gaat exploiteren, én van De Lely.
Hier zit de kern van het conflict. Bouwer Ballast Nedam ziet De Lely, Amrâth en Van Eijl als één partij, die wel kan betalen, want het eigen vermogen van Amrâth bedraagt € 220 mln. Dat ziet De Lely/Amrâth anders.
Ballast Nedam heeft contracten afgesloten met De Lely – naar ik veronderstel een vrij lege bv – die de bouwer niet kan betalen. Ballast Nedam speculeerde er ongetwijfeld op dat Van Eijl zou bijpassen als het mis ging, maar Van Eijl heeft niet voor niets zo’n bv’tje opgetuigd. Het is risicobescherming om te voorkomen dat het familievermogen wordt aangesproken bij tegenvallers.
Handreiking
Mijn inschatting is dat Ballast Nedam is gaan procederen tegen De Lely toen het project door onder meer corona in de rode cijfers kwam, in de hoop Van Eijl onder druk te zetten. Van Eijl op zijn beurt verwachtte een handreiking van Ballast Nedam voor de plotselinge verliezen. Toen die niet kwam, is Van Eijl zich gaan verschuilen achter de lege bv De Lely.
De meeste bouwers zullen met het oog op toekomstige projecten proberen er samen uit te komen. Ballast Nedam is echter geen Nederlands bedrijf, maar Turks. Meerdere Nederlandse projecten, onder andere op de Zuidas, zijn door de eigenaren voor de rechter gebracht.
Misschien moet een arbiter Van Eijl en Padberg van Ballast opsluiten totdat zij er een klap op hebben gegeven: Ballast schrijft een stuk af en De Lely geeft de bouwer een bankgarantie (een deel van de verlangde € 25 mln). In de coulissen zitten het pensioenfonds en de gemeente te wachten op die klap. Ze hebben Ballast Nedam en Amrâth ingefluisterd: ‘Als jullie er niet uitkomen, weten we nog wel wat gemeentelijke obstructie waarmee jullie het bouwen in Utrecht kunnen vergeten. Dus heren, hervat de bouw en wij laten de champagne knallen.’
